17, 21 i 28 sierpnia 2021 roku odbyły się trzy spacery po historycznym centrum miasta pod wspólnym tytułem „PoGRASSujmy po Gdańsku”. Poprowadziła je dla gdańszczan oraz turystów w języku polskim i niemieckim wykładowczyni filologii germańskiej UG a także przewodniczka z wieloletnim stażem ‒ Anna Kowalewska-Mróz.  Na prośbę grupy studyjnej z Uniwersytetu Ludwika i Maksymiliana w Monachium (Ludwig-Maximilians-Universität München) 29 sierpnia odbył się dodatkowy spacer z tego cyklu.

Motywem przewodnim spaceru śladami Güntera Grassa było z jednej strony ukazanie słuchaczom, jak mocno twórczość pisarza zakorzeniona jest w historii i przestrzeni miasta nad Motławą, a z drugiej podkreślenie uniwersalnego charakteru Gdańska w utworach noblisty.

Spacer obejmował miejsca związane zarówno z samym pisarzem, jak i bohaterami jego prozy. Narracja miała zatem na celu przybliżyć zarówno postacie historyczne obecne w prozie Grassa: Antona Möllera – gdańskiego malarza epoki renesansu czy Martina Opitza – poety ze Śląska, historiografa Władysława IV Wazy, jak i bohaterów fikcyjnych, na przykład Oskara Mazeratha z „Blaszanego bębenka”, Aleksandrę Piątkowską i Aleksandra Reschke z „Wróżb kumaka” oraz tytułową bohaterkę postapokaliptycznej powieści „Szczurzyca”.

Tematem spaceru były również charakterystyczne miejsca i budynki opisane przez Grassa w jego utworach, takie jak Wieża Więzienna, z której Oskar głosem kruszył okna teatru, gdańska Zbrojownia, gdzie swój sklep z bębenkami miał Sigismund Markus, Kościół Najświętszej Marii Panny oraz tak ważne dla pisarza Długie Pobrzeże, Poczta Polska, Stocznia Gdańska oraz wiele innych pojawiających się u Grassa elementów krajobrazu miejskiego.

Ta podróż nie tylko w przestrzeni, ale i w czasie, na wzór podejścia do historii samego pisarza, obejmowała okres od średniowiecza po czasy współczesne.

We wszystkich odwiedzanych przez nas miejscach poznawaliśmy z jednej strony realną przestrzeń miejską, z drugiej tą wykreowaną przez Grassa i staraliśmy się wyważyć, na ile te różne oblicza Gdańska są do siebie podobne, a na ile zupełnie różne. Zastanawialiśmy się też, czy twórczość noblisty wpłynęła na kształtowanie się powojennej tożsamości miasta i jego mieszkańców.

Spacery zorganizowane zostały w ramach Grassomanii 13 we współpracy z Gdańską Galerią Miejską, dzięki grantom MiastaGdańska oraz Grassomania We Want You.

AK-M